Rodzaje i kategorie połączeń śrubowych

Połączenia śrubowe stanowią nieodłączny element konstrukcji maszyn, urządzeń i konstrukcji budowlanych, zapewniając ich stabilność oraz odpowiednią wytrzymałość mechaniczną. Dzięki nim możliwe jest łączenie różnorodnych elementów w sposób solidny oraz łatwo odwracalny.

Połączenia śrubowe – podział ze względu na sposób przenoszenia obciążeń

Ze względu na sposób przenoszenia obciążeń przez połączenia śrubowe, można je podzielić na trzy główne kategorie:

• Połączenia śrubowe zwykłe – obciążenia są przenoszone przez trzpień śruby, który pracuje na rozciąganie. Przykładem takiego połączenia jest połączenie zakładowe, w którym dwa elementy zachodzą na siebie i są ściśnięte przez łeb śruby i nakrętkę. Są stosowane do łączenia elementów o małych obciążeniach poprzecznych lub gdy nie ma możliwości zastosowania innego rodzaju połączenia.
• Połączenia śrubowe pasowane – obciążenia są przenoszone przez powierzchnię boczną trzpienia śruby, który pracuje na ścinanie i nacisk. Przykładem połączenie doczołowe, w którym dwa elementy są połączone za pomocą blach węzłowych czołowych i śrub pasowanych wciskowo do otworów. Są stosowane do łączenia elementów o dużych obciążeniach poprzecznych lub gdy wymagana jest duża dokładność położenia elementów.
• Połączenia śrubowe dociskowe – obciążenia są przenoszone przez tarcie pomiędzy łączonymi elementami, które są dociskane przez siłę osiową śruby, np. sprężane połączenie śrubowe, w którym jeden z elementów ma nacięty gwint i pełni rolę nakrętki. Są stosowane do łączenia elementów o dużych obciążeniach poprzecznych lub gdy wymagana jest duża sztywność połączenia.

Kategorie połączeń śrubowych – od standardowych do specjalistycznych

W zależności od wymagań technicznych oraz specyfiki danej gałęzi przemysłu, można wyróżnić różne kategorie połączeń śrubowych. Pierwszą z nich są połączenia standardowe, obejmujące szeroką gamę elementów, takich jak śruby, nakrętki czy podkładki. Są one stosowane w większości konstrukcji i maszyn, gdzie nie ma potrzeby stosowania specjalistycznych rozwiązań.

Drugą kategorią są połączenia specjalistyczne, które są dedykowane dla określonych gałęzi przemysłu lub konkretnych zastosowań. Przykładem takich połączeń mogą być śruby do wysokich temperatur, które są stosowane w energetyce czy przemyśle chemicznym. Innym przykładem są połączenia śrubowe zabezpieczające, które mają na celu utrudnienie demontażu konstrukcji przez osoby nieuprawnione. Wybór odpowiedniego rodzaju połączenia zależy od specyficznych wymagań aplikacji oraz od tego, czy konstrukcja będzie narażona na działanie sił, które mogą próbować poluzować połączenie.